Dieta cukrzycowa - co wolno a co nie?
Cukrzyca, zwana również "chorobami cywilizacyjnymi", to schorzenie, które jest bardzo rozpowszechnione we współczesnej cywilizacji. Schorzenia te spowodowane są głównie niezdrowym stylem życia, tj. Złą dietą, brakiem aktywności fizycznej czy stosowaniem używek (np. palenie papierosów). We współczesnym społeczeństwie dominuje siedzący tryb życia, łatwy dostęp do żywności w krajach rozwiniętych oraz brak ruchu. Zmiana stylu życia może prowadzić do otyłości, cukrzycy typu 2, nadciśnienia i innych chorób układu krążenia, a także nowotworów.
Co to jest cukrzyca typu 2?
Cukrzyca typu 2 to przewlekły stan metaboliczny, który charakteryzuje się częściowo insulinoopornością. Dzieje się tak, gdy tkanki przestają reagować na działanie insuliny. Insulina jest odpowiedzialna za zwiększenie wychwytu glukozy w tkankach. Insulinooporność oznacza jednak, że stężenie glukozy jest przewlekle wyższe od normy (hiperglikemia). Znacząco zwiększa ryzyko wystąpienia otyłości, zwłaszcza trzewnej.
Leczenie cukrzycy typu 2
Ważne jest, abyś zdał sobie sprawę, że leczenie cukrzycy wymaga wielodyscyplinarnej terapii. Sama farmakologia nie jest wystarczająca. Chorzy na cukrzycę powinni wprowadzić zmiany w stylu życia. Kompleksowe leczenie zwiększa szansę na uniknięcie poważnych powikłań. Ważna jest edukacja pacjenta na temat choroby, jej postępu oraz czynników wpływających na ryzyko wystąpienia powikłań.
Poniżej przedstawiono kilka najważniejszych czynników wpływających na zarządzanie cukrzycą:
- dieta,
- Zaangażowanie w odpowiednią aktywność fizyczną
- Ograniczenie siedzącego trybu życia
- Unikanie używek (tj. alkoholu, palenia papierosów),
- Dbanie o higienę snu (zapewnienie sobie odpowiedniej ilości odpoczynku)
- jeśli to możliwe, unikanie stresu.
Aktywność fizyczna i dieta są ważne dla kontroli poziomu glikemii. Zwiększa ona wrażliwość tkanek na insulinę, może być również stosowana w celu redukcji masy ciała, jeśli pacjent ma nadwagę lub otyłość. Chory na cukrzycę typu 2 powinien być pod opieką lekarza, dietetyka i pielęgniarki. Osoba z cukrzycą może potrzebować wsparcia innych specjalistów w zależności od stopnia zaawansowania choroby.
Metformina jest najczęściej stosowaną terapią lekową. Jeśli określone cele leczenia nie są osiągane mimo stosowania leków, lekarz może przepisać insulinę bazalną lub antagonistę receptora GLP-1.
Kluczowe zasady diety cukrzycowej
Utrata masy ciała jest podstawową zasadą postępowania dietetycznego u pacjentów z otyłością i nadwagą. Obejmuje to naukę tworzenia diety, która jest zrównoważona pod względem energetycznym i kalorycznym.
Osoba z cukrzycą typu 2, oprócz wybierania najlepszych składników, musi jeść regularne posiłki. Zaleca się, aby posiłki były rozłożone co 3-4 godziny, lub więcej, w ciągu dnia. Oznacza to, że należy jeść od 4 do 5 posiłków w ciągu dnia.
Regularne przyjmowanie pokarmów jest ważne, aby zapobiec gwałtownym zmianom poziomu glukozy we krwi. Schemat posiłków jest zależny od insulinoterapii. Pompa insulinowa pozwala na największą elastyczność. Aby zapobiec nocnym wahaniom glikemii lub porannej hipoglikemii u osób przyjmujących krótko działające insuliny ludzkie, można dodać tzw. posiłek nocny (drugą kolację).
Węglowodany w diecie cukrzycowej
Węglowodany są ważnym źródłem energii i nie należy ich wycinać, mimo problemów z cukrem. Ważne jest, aby wybierać odpowiednie produkty dla diabetyków. Chodzi o to, aby nie zastępować ich produktami, które zawierają dużo cukrów prostych lub dodanych.
Dobrym źródłem węglowodanów są pełnoziarniste produkty zbożowe, warzywa, rośliny strączkowe (np. fasola, ciecierzyca, soczewica).
W cukrzycy bardziej chodzi o ilość tłuszczu niż o jego jakość. Dietetycy zalecają, aby pacjenci z typem 2 ograniczyli spożycie kwasów nasyconych i pokarmów bogatych w cholesterol. Konserwy mięsne, tłuste mięsa, takie jak kaczka, wieprzowina, śmietana.
Zmiany w nawykach żywieniowych mogą mieć znaczący wpływ na wagę pacjenta z cukrzycą.
- Zapobieganie powikłaniom cukrzycowym (tj. retinopatii, neuropatii i zespołowi stopy cukrzycowej).
- Optymalizacja profilu lipidowego (poziomu cholesterolu we krwi).
- Ciśnienie krwi i cholesterol
Dieta w cukrzycy: Co jeść, produkty przeciwwskazane
Diabetycy powinni jeść węglowodany złożone. Można je znaleźć w produktach pełnoziarnistych, takich jak makarony, płatki śniadaniowe. Należy unikać słodyczy i białego pieczywa.
Osoby z cukrzycą muszą jeść mniej tłuszczów nasyconych, takich jak wędliny. z diety osób z cukrzycą należy wyeliminować boczek, kiełbasę i niektóre rodzaje mięs, a także słodycze, olej palmowy i kokosowy. Należy również unikać popularnych kiełbas.
Tłuste mięsa najlepiej zastąpić rybami, chudymi mięsami (np. kurczakiem) lub roślinnymi źródłami białka, takimi jak nasiona roślin strączkowych (tj. ciecierzyca, soczewica, fasola). Warto używać oliwy z oliwek lub oleju rzepakowego zamiast oleju kokosowego lub palmowego.
Pamiętaj o odpowiednim nawodnieniu organizmu. Koniecznie zrezygnuj z picia słodzonych napojów. Woda jest najlepszym rozwiązaniem.
Cukrzyca a dieta alkoholowa
Chorzy na cukrzycę powinni mieć świadomość, że alkohol hamuje uwalnianie glukozy z wątroby. Hipoglikemia może być spowodowana spożyciem alkoholu, zwłaszcza jeśli nie towarzyszy mu posiłek. Hipertriglicerydemia (podwyższony poziom trójglicerydów - TG), neuropatia lub zapalenie trzustki w wywiadzie to powody, dla których należy unikać alkoholu.