Dieta bezglutenowa – co jeść, a czego nie jeść?

Celiakia, czyli choroba powodująca nietolerancję glutenu, była jedynym powodem stosowania diety bezglutenowej. Dieta wykluczająca gluten może być stosowana w innych sytuacjach. Nadwrażliwość i alergia na gluten to dwie różne rzeczy. Nie są to te same jednostki chorobowe, wbrew pozorom. Alergia na gluten to alergia pokarmowa, którą wywołuje konkretny alergen. Nadwrażliwość na gluten to stan, który wynika ze spożycia glutenu. Nie mają one nic wspólnego z alergią czy celiakią. Oprócz wyżej wymienionych chorób możemy również dokonywać własnych, świadomych wyborów żywieniowych. Nie jest to tak trudne, jak każą nam to brzmieć. Ważne jest, aby zrozumieć, które produkty mają gluten, a które nie, co pomoże Ci stworzyć odpowiednie menu. Z czasem wyrobisz sobie nowe nawyki i wszystko stanie się łatwiejsze. Jakie pokarmy są bezpieczne i zdrowe do jedzenia, gdy stosujesz dietę bezglutenową?

Dieta bezglutenowa - produkty zakazane

Nie zapominajmy, że gluten to nie tylko pszenica, jak wiele osób myślało. Gluten można znaleźć również w innych zbożach, takich jak żyto, jęczmień i orkisz (chyba że są bezglutenowe). Co to jest gluten? Skrobia pszenna, pszenżyto i kamut są wszystkimi składnikami glutenu. Osoby wrażliwe na gluten lub te z celiakią powinny unikać glutenu. Dotyczy to mąk, chlebów i zbóż.

Co ważne, zakazane jest piwo, gotowe sosy i ketchup, majonez oraz lody. Dotyczy to również wypieków z mąki pszennej i innych zakazanych mąk. Zakazane są m.in. biszkopty i ciasteczka, a także klasyczna bułka tarta, panierki do mięs, kopytka i kluski. Zakazane są także produkty mleczne z ziarnami zbóż, warzywa panierowane lub w bułce tartej, zwykły proszek do pieczenia oraz produkty mleczne z mlekiem.

Produkty, które są bezglutenowe

Bezpieczne produkty bezglutenowe to tzn. Żywność oznaczona znakiem skrzyżowanego ucha i/lub napisem, "bezglutenowy" to bezpieczne produkty bezglutenowe. Istotne jest, aby żywność bezglutenowa posiadała certyfikat z powyższym symbolem. Ten symbol jest tym, co gwarantuje bezpieczną żywność, która nie będzie powodować reakcji alergicznych i niepożądanych objawów. Choć kiedyś etykietowanie produktów bezglutenowych było całkowicie dowolne, było to szkodliwe dla konsumentów, gdyż powodowało chaos i mnogość symboli. Dziś przestrzeganie diety bezglutenowej jest znacznie łatwiejsze dzięki ujednoliconym etykietom. Obecność znaku krzyża na opakowaniu produktu oznacza, że został on przebadany na obecność glutenu, a zakład produkcyjny przeszedł audyt zgodny z AOECS (Europejskie Stowarzyszenie Stowarzyszeń Osób z Celiakią).

Podczas zakupów produktów spożywczych warto zwracać uwagę na symbole. Symbole te dostarczają podstawowych informacji, które mogą być pomocne przy dokonywaniu zakupów. Certyfikowana żywność bezglutenowa jest niezbędna dla osób z celiakią, alergią lub nadwrażliwością na gluten. Jest to jedyny sposób, aby mieć pewność, że to co jemy nie będzie miało negatywnego wpływu na nasze zdrowie i samopoczucie.

Produkty bezglutenowe mogą zawierać śladowe ilości lub gluten.

Dostępne są również produkty bezglutenowe. Istnieje wiele opcji produktów bezglutenowych, w tym ryby i mięso, masło, mleko, kefir i masło, sery, świeże owoce i warzywa, jaja, miód i nasiona, a także nabiał, kefir i masło. Bezglutenowe jest również proso. Zalicza się do niego gryka i maniok, sorgo, ryż, płatki ryżowe, kukurydza, płatki kukurydziane, skrobia kukurydziana.

Należy mieć świadomość, że nie wszystkie produkty są bezglutenowe. Niektóre z nich mogą jednak zawierać gluten. Jak to jest możliwe? Jest to tak proste, jak posiadanie produktów zawierających gluten na terenie, gdzie żywność jest wytwarzana lub pakowana. Wtedy naturalnie bezglutenowa żywność może zostać zanieczyszczona. Często dzieje się tak w przypadku orzechów czy nasion. Czasami w produktach takich jak wędliny można znaleźć dodatki, które są glutenowe. Z jogurtami jest podobnie. Z założenia powinny być bezglutenowe. Jednak niektóre dodatki (np. barwniki, aromaty), mogą sprawić, że zawierają śladowe ilości glutenu. Należy jednak zaznaczyć, że śladowe ilości glutenu mają znaczenie tylko dla osób z celiakią lub ciężką nietolerancją glutenu. Nie stanowią one zagrożenia dla nikogo stosującego dietę bezglutenową.

Na co zwracać uwagę w diecie bezglutenowej

Należy pamiętać, że wprowadzając zmiany w swojej diecie, niezależnie od tego, czy były one oparte na zaleceniach lekarza, czy nie, ważne jest, aby odżywiać się racjonalnie. Oznacza to spożywanie zbilansowanej diety z dużym naciskiem na ZBILANSOWANE. Nieprzemyślane diety bezglutenowe mogą prowadzić do poważnych niedoborów witamin lub minerałów. Produkty bezglutenowe często mają niższy poziom wapnia, żelaza, folianów, tiaminy i ryboflawiny. Wiele składników odżywczych jest również traconych, gdy z diety eliminuje się zboża. Osoby, które przechodzą na dietę bezglutenową są bardziej narażone na niedobory błonnika, kwasu foliowego i witamin z grupy B. Te składniki odżywcze są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania układu nerwowego i nerwowego. Niedobory te mogą prowadzić do anemii, spadku odporności i innych poważnych schorzeń, takich jak choroby serca, udar mózgu.

Niedobory te można wyrównać poprzez zapewnienie różnorodnego menu i włączenie do niego produktów (oczywiście bezglutenowych) z każdej kategorii żywności. Zboża takie jak gryka, proso, amarantus i quinoa, które są wszystkie bezglutenowe, są bogate w witaminy i minerały, w tym cynk, żelazo i witaminy z grupy B. Dla tych, którzy są bezglutenowi, świeże owoce i warzywa są kolejnym bezpiecznym źródłem witamin i minerałów. Naturalne produkty mleczne są kolejnym dobrym źródłem wapnia. Nasiona lnu i słonecznika, a także suszone owoce (warto czytać etykiety przed zakupem), są świetnym źródłem błonnika. Warto również przyjrzeć się produktom wykonanym z płatków lub mąki teff, ponieważ są one kolejnym źródłem błonnika i minerałów.

Dieta bezglutenowa jest bezpieczna, jeśli spożywasz odpowiednie pokarmy i masz zbilansowane i zróżnicowane menu.